uitdrukking
Het woord term verwijst naar de betekenis van een aanduiding of begrip . Een term vormt een semantische eenheid die deel uitmaakt van een propositie of een gedachte . [1] Een gedefinieerde term inhoud kan in elke taal een andere aanduiding hebben (de aanduiding ervan) of worden geïdentificeerd door een symbool of een code als identifier hebben (vergelijk Wikidata ).
In de alledaagse taal en in bepaalde technische talen wordt "term" ook vaag gebruikt voor de taalkundige aanduiding (voor een woord of uitdrukking ) in plaats van voor de betekenis ervan. De afbakening van termen van woorden of uitdrukkingen als externe linguïstische eenheden en van concepten of ideeën als interne, puur intellectuele eenheden is vaak wazig in het dagelijks gebruik en in verschillende technische talen - afhankelijk van het perspectief: soms wordt de term opgevat als een " mentale informatie-eenheid", [2] of heeft dezelfde betekenis als de " term " in de zin van de premoderne filosofische traditie.
Als term kan echter ook een “ gelexicaliseerd concept” worden begrepen (vergelijk encyclopedie ), [3] waarbij het woord (als lemma ) en het concept (als mentale representatie van een individueel object of een cognitieve categorie ) worden bedoeld tegelijkertijd. In de alledaagse taal en daarbuiten wordt het woord 'term' vaak ten onrechte gebruikt voor een aanduiding, dat wil zeggen voor een woord of een groep woorden.
Het onderzoek van termen in verschillende wetenschappen, zoals psychologie , neurowetenschappen, taalkunde , benaderingen van formele kennisrepresentatie (vooral formele conceptanalyse ) en disciplines van de filosofie ( logica , epistemologie , semiotiek ) richt zich vaak op verschillende aspecten van de term "concept". In de culturele en historische studies worden in de geschiedenis van het concept van het belang van verandering en de verandering in de conceptuele relaties van uitdrukkingen historisch bestudeerd, in tegenstelling tot de geschiedenis van ideeën , die (ook ongeacht hun namen) zich bezighoudt met ideeën en concepten.
In het structuralisme wordt de inhoudspagina van een teken een betekende genoemd . Afhankelijk van de betekenistheorie wordt dit begrepen als een concept , betekenis of zin , waarnaar de uitdrukkingskant van een teken, een betekenaar genoemd , verwijst door middel van klanken of letters. In een eenvoudige lezing komt een betekende dus ook overeen met een begrip, dat in de semiotische driehoek wordt weergegeven als een bemiddeling tussen aanduiding en datgene wat wordt aangeduid; Als de betekenis van het symbool bepaalt een term zijn relatie tot het referentieobject .
woord oorsprong
Het werkwoord grijpen is terug te voeren tot de 8e eeuw ( Oudhoogduits bigrīfan , Middelhoogduits betekent ), de oorspronkelijke betekenis was "grijpen, omvatten". [4] Een uitbreiding van de betekenis begint al in het Oudhoogduits, met het gebruik als vertaling van het Latijnse comprehendere ("begrijpen"). Met name in teksten van mystieke theologie wordt de uitdrukking in bredere zin gebruikt, in die zin dat fysiek "grijpen, grijpen" wordt uitgebreid tot mentaal grijpen als "grijpen, begrijpen met de geest". [5]
Het zelfstandig naamwoord term wordt gebruikt als concept (Middelhoogduits en vroeg Nieuwhoogduits concept of conceptie ) al in het Middelhoogduits met de betekenis "scope, district". Later werd de betekenis ervan analoog aan het werkwoord "presentatie" overgedragen. [4] Het woord komt in de 18e eeuw vooral in gebruik door Christian Thomasius en Christian Wolff . [5] Tijdens de Verlichting werd de betekenis ervan verengd tot "algemeen concept" en gebruikt om "idee" te vertalen. [4] Ten slotte worden in filosofische terminologie 'concept' en 'idee' van elkaar onderscheiden. [5]
Het adjectief begrijpelijk , met de huidige betekenis "begrijpelijk", is voortgekomen uit het Middelhoogduitse conceptuele ("begrijpelijk, gemakkelijk te begrijpen, begrijpend"). Conceptueel daarentegen, met de betekenis "met betrekking tot een concept, een conceptuele eenheid", is afgeleid van het zelfstandig naamwoord. Het adjectief stomp ("onhandig om te begrijpen, moeilijk te begrijpen") ontstond in het midden van de 19e eeuw. [5]
Bovengeschikte en ondergeschikte termen
Een “superordinate term” ligt in een hiërarchisch systeem van termen op een hoger niveau en combineert meerdere termen van een ander niveau. Een "ondergeschikte term" bevindt zich op een lager niveau in een hiërarchisch systeem van termen.
Een generieke term is een bovengeschikte term die is gebaseerd op abstractierelaties binnen het conceptuele systeem. "Voertuig" is bijvoorbeeld een algemene term voor "landvoertuig, vaartuig en vliegtuig". Analoog is een subconcept een ondergeschikt concept waarbij er abstractierelaties zijn binnen het conceptsysteem. 'auto' is bijvoorbeeld een subterm van 'voertuig'.
Een 'associatieterm' is een bovengeschikte term in een andere betekenis: het is gebaseerd op het feit dat er bestaande relaties bestaan binnen het onderliggende systeem van termen. "Europa" is bijvoorbeeld een associatieterm voor "Frankrijk, Zwitserland en Italië". Deze conceptuele relatie wordt in de taalkunde meronymie genoemd .
Naam en onderwerp
Termen bemiddelen tussen objecten en namen ervoor, dit wordt traditioneel geïllustreerd in de semiotische driehoek :
- Vertegenwoordigingsniveau
- Zowel de naamgeving als de definitie van een term
- Conceptueel niveau
- De term met zijn kenmerken
- Objectniveau
- Meerdere items met bepaalde gemeenschappelijke eigenschappen
Termen en de relaties die ze verbinden (equivalentie, hiërarchie, enz.) spelen een beslissende rol bij het ophalen van informatie en bij de ontwikkeling van het zogenaamde " Semantic Web ". [6]
Zie ook
literatuur
- Albert Newen : De onverklaarbare aard van concepten: een analyse van de ontologische discussie. In: Procedures van de GAP 5. Vijfde Internationale Congres van de Vereniging voor Analytische Filosofie, Bielefeld 22 – 26. September 2003. pp. 419-434 (PDF: 168 kB, 16 pagina's op gap5.de).
- Artur Dubs: De essentie van het concept en het begrip . Halle an der Saale, Max Niemeyer uitgever, 1911.
web links
Individueel bewijs
- ↑ Vergelijk bijvoorbeeld Eric Margolis, Stephen Laurence: Concepts. In: Edward N. Zalta (Ed.): Stanford Encyclopedia of Philosophy .: Concepten, pretheoretisch, zijn de bestanddelen van gedachten. Maar zie ook het volgende korte overzicht van controversiële recente standpunten over de ontologie van concepten: naast de - klassiek algemeen aanvaarde - conceptie als elementen van proposities, d.w.z. als abstracts, worden concepten ook opgevat als vermogens of als mentale representaties.
- ^ Monika Schwarz, Jeannette Chur: Semantiek: een werkboek. 4e editie. Narr, Tübingen 2004. blz. 219 ( paginavoorbeeld in het zoeken naar boeken met Google).
- ↑ Sebastian Löbner: Term Dictionary Semantics In: user.phil.hhu.de. 2015, geraadpleegd op 20 april 2020 (samenvatting van zijn boek Semantics: An Introduction 2012).
- ↑ a b c zin naar Friedrich Kluge : Etymologisch woordenboek van de Duitse taal . Deel 1. Bewerkt door Elmar Seebold . 24e, herziene en uitgebreide druk. de Gruyter, Berlijn / New York 2002, ISBN 3-11-017473-1 , Lemma: "begrijp".
- ↑ a b c d zin na Wilhelm Braun , Wolfgang Pfeifer : Etymologisch Woordenboek van het Duits. Centraal Instituut voor Taalwetenschap van de Academie van Wetenschappen van de DDR . Akademie-Verlag, Berlijn 1989 Lemma: "begrijpen".
- ↑ Wolfgang G. Stock : Concepten en semantische relaties in de representatie van kennis. In: Informatie - Wetenschap en praktijk. Jaargang 60, nr. 8, 2009, blz. 403-420, hier blz. 403 ( PDF: 812 kB, 18 pagina's op phil-fak.uni-duesseldorf.de).