Wikipedia: Lijsten

Richtlijnen

Lijsten zijn artikelen die informatie niet presenteren als lopende tekst, maar in de vorm van opsommingen of tabellen. Ze moeten dienen om een overzicht van een onderwerp te geven in een korte, duidelijke vorm. U bevindt zich dus in het spanningsveld tussen geformuleerde artikelen, die informatie presenteren met gedetailleerde beschrijvingen en grotere contexten, en categorieën, die artikelen over een onderwerp in trefwoordvorm weergeven. Daarom moet altijd worden afgewogen of het gebruik van een lijst in een specifiek geval zinvol is. Bij het ontwerpen van lijsten moet erop worden gelet dat ook de voordelen van het lijstformulier worden benut.

Het doel van lijsten

Lijsten worden gebruikt om de lezer een overzicht te geven van een gedetailleerd onderwerp en/of om verdere links te geven om de informatie over een onderwerp te verdiepen. Meestal is er een artikel dat een onderwerp in detail presenteert. Lijsten kunnen dan een uitgebreid overzicht zijn of een voorbeeldige aanvulling. Zo kan de beschrijving van de geschiedenis en de toekenningscriteria van een literaire prijs worden aangevuld met een lijst van alle prijswinnaars. Of voorbeelden van bekende vertegenwoordigers worden genoemd om de literaire cultuur van een land te illustreren.

Hoofdtekst versus lijst

In principe moet de inhoud in detail worden gevonden in de lopende tekst van een artikel om de lezer uitgebreide en compacte informatie te bieden. Zo moet de biografie van een persoon zeker worden geformuleerd; een opsomming met opsommingstekens van wat er is gebeurd in welk levensjaar is niet wenselijk in Wikipedia. ( {{ Alleen lijst }} kan worden gebruikt om lijsten of opsommingen te markeren die moeten worden vervangen door lopende tekst.)

Voor wat informatie kan de lijst de juiste keuze zijn. Zo kunnen in een artikel over een literaire prijs de prijswinnaars in de tekst over de geschiedenis van de prijs worden opgenomen met een korte beschrijving en de reden van de prijs. Dit bereikt echter zijn grenzen wanneer de helderheid eronder lijdt. Als er een groter aantal winnaars is, wordt de structuur van de tekst herhaald en worden de namen verspreid over de tekst. Een lijst in het artikel met een link naar de prijswinnaars wordt aanbevolen. Maar dit heeft ook zijn beperkingen in termen van artikellengte . Vermeldingen over meerdere schermpagina's binnen een artikel verhogen de laadtijd, maken artikelen verwarrend en zijn onvriendelijk voor lezers. In dit geval is het raadzaam om uit te besteden aan een apart artikel gemarkeerd als een lijst.

De overgangen tussen tekstartikelen en lijsten zijn vloeiend en het is niet altijd gemakkelijk om te definiëren wat wat is. Er is bijvoorbeeld zo weinig informatie beschikbaar over een onderwerp dat een zelfstandig doorlopend tekstartikel geen zin heeft. In dit geval wordt alleen een lijst met een verklarende inleiding gebruikt. Maar het kan ook zijn dat er zoveel informatie is over de afzonderlijke items in een lijst dat ze elk een aparte paragraaf vertegenwoordigen. Dan zijn dit eigenlijk subhoofdstukken van het hoofdonderwerp, maar formeel zijn ze gerangschikt in lijstvorm.

Lijst versus categorie

In Wikipedia is er een speciale, op software gebaseerde optie om artikelen over een specifiek onderwerp samen te vatten: categorisatie . Elk gemaakt artikel kan worden toegewezen aan een categorie, die vervolgens onder het einde van de artikeltekst verschijnt. Door op een categorie te klikken, toont het systeem automatisch alle bijbehorende artikelen in alfabetische volgorde op een extra pagina. Het belangrijkste voordeel van de categorieën is het automatische voorraadbeheer.

Dus het heeft geen zin

Maak lijsten die alleen de bestaande Wikipedia-artikelen als links weergeven
om een zuivere lijst met links in alfabetische vorm te maken

Uitzondering zijn zogenaamde werklijsten: Lijsten kunnen als werkhulp dienen omdat u daar alle artikelen over het onderwerp integraal kunt invoeren, ook artikelen die nog niet beschikbaar zijn. Ze verschijnen dan als rode links, die een overzicht geven van bestaande hiaten in Wikipedia waaraan nog moet worden gewerkt. Dergelijke werklijsten worden dan ook slechts voor een bepaalde periode aangemaakt totdat ze volledig zijn verwerkt. In principe moet je echter overwegen of het niet voldoende is om zo'n lijst als subpagina voor een (actief) portaal of project aan te maken.

Categorieën hebben echter ook belangrijke nadelen:

ze vermelden alleen de pure artikeltitels
je kunt artikelen alleen alfabetisch sorteren
ze kunnen alleen weergeven wat er werkelijk is
alleen de artikelen van één categorieniveau kunnen tegelijk worden weergegeven, dus het kan zijn dat u door meerdere subpagina's moet klikken totdat u vindt wat u zoekt

Lijsten kunnen flexibel worden ontworpen zodat ze deze nadelen compenseren (zie ook toelichting voor goede lijsten ). Dan kunnen ze ook dienen als overzichtspagina's voor een categorie. Dit biedt als bijkomend voordeel dat u ook de voorraad en de naamgeving van de artikelen kunt bepalen en controleren.

In tegenstelling tot het categoriesysteem worden lijsten beter gevonden en waargenomen door de gemiddelde Wikipedia-lezer. Het categoriesysteem wordt voornamelijk gebruikt door Wikipedia-editors en wordt door lezers zelden gebruikt als sorteer- en oriëntatietool. Lijsten die de lezer een informatief (voorbeeld)overzicht geven, zijn dan ook een nuttige aanvulling/alternatief voor categorieën.

Lijsten maken

Overweeg voordat u aan een nieuwe lijst begint of deze lijst echt zinvol is. De volgende vragen dienen als leidraad:

Welke informatie bevat de lijst? (Zie lijst van alle 2-lettercombinaties en lijst van Romeinse keizers in de oudheid .)
Is het niet makkelijker om de informatie in volledige zinnen over te brengen?
Hoort de inhoud thuis in een artikel? Rechtvaardigt de omvang uitbesteding? Dit moet van geval tot geval worden beslist; het kan ook nuttig zijn om om systematische redenen kleine lijsten te maken.
Zijn er duplicaten of overlappingen met andere lijsten? Dit is met name van belang voor het latere onderhoud van de lijsten: hoe waarschijnlijk is het dat een nieuw artikel over een expressionistische dichter daadwerkelijk zal verschijnen in zowel de "Lijst van dichters", de "Lijst van Duitstalige dichters", de "Lijst van expressionistische dichters" en opgenomen in de "Lijst van belangrijke persoonlijkheden van het expressionisme"? (Voorbeelden zijn bewust niet gelinkt.)

aanwijzing

Als titel (lemma) van de pagina kan een bovengeschikte aanduiding in het meervoud (meervoud) worden gebruikt, die de opgesomde objecten in meer detail specificeert, b.v. B. Griekse tempels van Sicilië of burgemeester van de keizerlijke stad Aken . Als alternatief kan het ook worden genoemd met "Lijst ...", waarbij de regels van de Duitse taal moeten worden nageleefd en waar mogelijk genitieve attributen moeten worden gebruikt. Het heet bijvoorbeeld " Lijst van Duitstalige dichters ", niet "Lijst van Duitstalige dichters", noch "Lijst van Duitstalige dichters" (omdat een volledige lijst kan worden verwacht, wat in dit geval niet kan worden gegeven ). In het geval van volledige lijsten kan echter een specifiek artikel worden gebruikt, bijvoorbeeld een lijst van de stadsdelen van München . Een doorsturen van een onbepaald lijstlemma (indien geen genitief attribuut mogelijk is, beginnend met “lijst van …”) naar een lemma met “lijst van …” of vice versa is nuttig vanwege de vindbaarheid. Bij het hernoemen (of verplaatsen ) mogen de resulterende omleidingen niet worden verwijderd.

bouw

Inleidende tekst

Een lijst moet altijd worden voorzien van een inleiding die de inhoud van de lijst uitlegt en classificeert. De verbinding met andere artikelen over het onderwerp in Wikipedia moet tot stand worden gebracht door te linken, vooral als het een uitbesteding van een artikel is.

Als het onderwerp van de lijst de inhoud niet duidelijk definieert, wordt ook een algemene afbakening van de inhoud aanbevolen, zodat de lezer de selectie kan classificeren.

Lijst of tafel?

Met behulp van de wiki-syntaxis kunnen lijsten heel eenvoudig worden gemaakt. Eenvoudige lijsten worden gemaakt met het *-symbool; zie Help: Lijsten voor meer opmaakopties.

Complexere lijsten moeten als tabellen worden gemaakt (zie Help: Tabellen ). Dit maakt niet alleen de presentatie van meerdere stukjes informatie per item in de lijst overzichtelijker, het is ook een groot voordeel dat tabellen kunnen worden gesorteerd op kolominhoud, wat het mogelijk maakt om de gegevens te evalueren. Het maakt het ook gemakkelijker om met Wikidata te werken. In principe moet echter ook de weergave in tabellen zo eenvoudig mogelijk worden gekozen, zodat minder ervaren gebruikers deze kunnen bewerken.

Opsommingen

zinvol als er slechts één term per item in de lijst wordt vermeld.
Voorbeeld: basiskleuren of windstreken . Termen met verklarende tekst erachter kunnen ook goed worden weergegeven in een lijst.

Tafels

zinvol wanneer termen worden beschreven door eigenschappen.
Voorbeeld: stadsdelen (naam, bevolking, gebied) of Romeinse keizers (portret, naam, volledige naam, regeerperiode).

Sorteerbare tabellen

zinvol als eigenschappen een oplopende of aflopende betekenis hebben (alfabetisch, rang, hoeveelheid, grootte, jaar).
Voorbeeld: Griekse tempels op Sicilië , districten van de stad Zürich

Veel van wat begon als een eenvoudige lijst in Wikipedia, is nu uitgebreid tot een tabel en is vaak ontworpen als een sorteerbare tabel. Voorbeeld: Lijst van architecturale monumenten in Freimann

De gegevens worden steeds meer centraal uit Wikidata gehaald en zijn daardoor in alle taalversies van Wikipedia identiek. Voorbeeld: Basketbal Bundesliga

Bestelling en verdeling

De volgorde van de vermeldingen hangt meestal af van het onderwerp van de lijst. Het kan bijvoorbeeld chronologisch, alfabetisch, geografisch, een ID-nummer, een maat, enz. Bij chronologisch gesorteerde lijsten dient de volgorde van "oud naar nieuw" aangehouden te worden.

Uitgebreide lijsten dienen te worden onderverdeeld en te worden voorzien van een inhoudsopgave of een navigatiebalk. Een alfabetische inhoudsopgave kan worden gegenereerd met {{TOC}} (zie sjablonen ). Om dit te doen, moet de pagina alfabetische koppen bevatten zoals weergegeven in de opmaaksjablonen .

Opsplitsen in meerdere kolommen

zie ook:

Verdeling in gedeeltelijke lijsten

Een splitsing kan eventueel worden overwogen als de lijst te lang is geworden voor een redelijke weergave (richtlijnwaarde 32 k, vanaf deze waarde kan een artikel in sommige browsers niet meer worden bewerkt). De subpagina's kunnen b.v. B. kan worden aangemaakt volgens het schema Voorbeeldenlijst / A – M etc.

Bij zeer grote lijsten kan een systematische uitsplitsing naar criteria van gelijke prioriteit ook nuttig zijn, b.v. B. alfabetisch naar eerste letter, chronologisch naar eeuwen, decennia of jaren of geografisch naar staten, deelstaten, districten of gemeenten. Navigatiebalken kunnen worden gebruikt om snel te schakelen tussen de sublijsten. Indien in een dergelijke redelijk gerechtvaardigde indeling individuele sublijsten slechts één vermelding hebben, is dit bij wijze van uitzondering toegestaan. Voorbeelden van dergelijke uitzonderingen zijn:

in alfabetische volgorde: lijst met karakters uit de Griekse mythologie / W (voor de doorgaans zeldzame letters Q, X en Y kunnen ook de lettercombinaties P – Q en X – Z in de navigatie worden opgenomen met behulp van het sjabloon: SubTOCeasy , zie bijv. List van meren in Duitsland / P – Q en lijst van straatnamen in München / X – Z )
indien verdeeld over de tijd: Olympische Zomerspelen 2004 / deelnemers (Liechtenstein) (als gedeeltelijke lijst van deelnemers aan Olympische Zomerspelen uit Liechtenstein )
in het geval van geografische verdeling: Olympische Zomerspelen 2004 / deelnemers (Liechtenstein) (als ruimtelijk sub-lijst van de nationale ploegen op de Olympische Zomerspelen 2004 ), lijst van de architecturale monumenten in Alt Zachun (als een voorbeeld van een gemeenschap lijst van de categorie: Lijst (cultuurmonumenten) )

Tips voor goede lijsten

Een lijst die slechts een reeks blauwe (of rode) kruisverwijzingen is, is niet erg informatief. De lezer krijgt pas nadere informatie na het doorklikken van de verschillende links.

Lijsten die meerwaarde bieden ten opzichte van categorieën worden bijvoorbeeld verkregen als

Aanvullende informatie wordt gegeven voor de afzonderlijke links om het voor de lezer gemakkelijker te maken om artikelen te vinden (bijvoorbeeld voor personen, nationaliteit en data van leven)
de artikelen zijn niet alfabetisch gerangschikt maar in een andere, zinvolle volgorde, b.v. B. chronologisch
de selectie van de gelinkte artikelen is gericht op een volledige of in ieder geval uitgebreide presentatie van het behandelde onderwerp, ongeacht de beschikbaarheid van het artikel
ze presenteren complexe relatiestructuren (hiërarchie) in één oogopslag duidelijk (zonder sublinks)

Vaak moet de informatie voor een lijst uit een groot aantal worden geselecteerd en beperkt. Artikelen en lijsten mogen alleen informatie bevatten die essentieel is voor het onderwerp en de lezer moet objectief worden geïnformeerd. Bij het selecteren van de informatie dient men zo mogelijk gerenommeerde, deskundige bronnen te volgen, maar er moeten in ieder geval herkenbare, passende criteria zijn voor de selectie (zie Wikipedia: Neutraal standpunt ). Er is echter niet noodzakelijk een verband tussen wat relevant of lemma-geschikt is voor Wikipedia (als lemma) (zie Wikipedia: relevantiecriteria ) en wat essentiële informatie is voor een specifiek onderwerp, d.w.z. het hoeft niet elk item te worden gegeven op de lijst een link naar een Wikipedia-artikel.

Net als bij goede artikelen, moet u overwegen hoe lijsten kunnen worden gestructureerd en geïllustreerd. Lange lijsten kunnen indien nodig worden onderverdeeld, veel informatie per regel moet mogelijk duidelijker in tabelvorm worden weergegeven (zie Help: Tabellen ), deze kunnen op hun beurt op hun beurt optisch worden gescheiden met subtiele kleuren. Van de belangrijkste items op de lijst kunnen ook afbeeldingen of illustraties worden gevonden. De informatie moet echter altijd op de voorgrond staan.

Op Wikipedia: Informatieve lijsten en portalen staan talloze voorbeelden van goede lijsten. Daar kunt u ook lijsten ter beoordeling plaatsen en suggesties voor verbetering bespreken.

categorisatie

Lijsten moeten, net als alle andere artikelen, worden ingedeeld in de betreffende onderwerpcategorie(ën). Ze moeten worden gearchiveerd met SORTEREN of Pijp onder het hoofdsleutelwoord van het lemma, anders worden ze gesorteerd onder L (zoals lijst) en kunnen ze niet zinvol worden gevonden. Als de lijst geheel of gedeeltelijk een overzicht is van de artikelen in de categorie en dus van het categorieonderwerp, moet deze aan het begin van de categorieweergave worden geplaatst door het!-symbool ervoor te plaatsen. (Uitleg onder Help: Categorieën # Sorteren van de pagina's in een categorie .)

Bovendien worden ze ingevoerd in de categoriereeks Categorie: Lijst , hun subcategorieën worden over het algemeen gevormd met de toevoeging van haakjes, niet met "van", bijv. B. Categorie: Lijst (locaties) en niet Categorie: Lijst met locaties . Als de toevoeging tussen haakjes een onderwerp aanduidt, staat het in het enkelvoud, b.v. B. Categorie: Lijst (geografie) . Als de toevoeging tussen haakjes objecten in de lijst aanduidt, wordt het meervoud gebruikt, b.v. B. Categorie: Lijst (plaatsen) of Categorie: Lijst (bergen) . Een te fijne onderverdeling van de lijstcategorieën moet echter worden vermeden; er moet met name geen volledig parallel categoriesysteem worden gecreëerd. Zo zijn z. B. Opdrachten puur volgens ruimtelijke aspecten zoals. B. een categorie: Lijst (München) niet gewenst (zie de verwijderingscontrole voor verschillende lijstcategorieën ).

Als een lijst niet slechts uit één pagina bestaat, maar is onderverdeeld in een reeks sublijsten (de lijst met kraters op Mars is bijvoorbeeld alfabetisch onderverdeeld van Lijst met kraters op Mars / A tot Lijst met kraters op Mars / Z of de lijst van architecturale monumenten in München per district in Lijst van architecturale monumenten in Allach naar de lijst van architecturale monumenten in Untermenzing ), dan worden alle sublijsten ingedeeld in de respectieve onderwerpcategorie(ën). Bij alfabetische indeling gebeurt dit meestal onder “!” Aan het begin van de categorie, zie b.v. B. de categorie: inslagkrater (Mars) . Als de sublijsten zijn onderverdeeld volgens andere criteria, kunnen ze ook worden onderverdeeld in overeenkomstige subcategorieën, zie b.v. B. de categorie: Architectonisch monument in de oude binnenstad van München . Daarnaast zijn alle sublijsten ook opgenomen in de onderhoudscategorie Categorie: Wikipedia: Lijst .

Metalijsten

Voor bepaalde vakgebieden zijn er gesorteerde overzichtslijsten met behulp van de lijsten die beschikbaar zijn in Wikipedia, zie Wikipedia: WikiProject Lists # List Overviews .

Lijst met biografieën biedt een thematisch en alfabetisch gesorteerd overzicht van de biografieën in Wikipedia. Het wordt niet met de hand onderhouden, maar automatisch bijgewerkt door een bot .

Boven de lijstjes mag men het doel van het schrijven van mooie artikelen niet uit het oog verliezen. In categorie: Wikipedia: lijst worden alleen artikelen ingevoerd die in doorlopende tekst moeten worden geformuleerd.

Zie ook